تأثیر مرگ و میر درختی بر ساختار جنگل های بلوط ایرانی در استان ایلام

Authors

احمد حسینی

دانشجوی دکتری، گروه جنگل داری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس سید محسن حسینی

دانشیار، گروه جنگل داری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس احمد رحمانی

استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور داوود آزادفر

دانشیار، دانشکده علوم جنگل و فناوری چوب و کاغذ، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

abstract

به منظور تعیین چگونگی تغییر ساختار جنگلهای بلوط ایرانی به دنبال وقوع مرگ ومیرهای درختی، منطقه جنگلی شلم با مساحت 670 هکتار در 10 کیلومتری جنوب شرقی شهر ایلام انتخاب گردید. هدف این پژوهش تعیین اثر مرگ­و­میر بر ویژگیهای ساختاری توده شامل تراکم و رویه­زمینی، انبوهی تاج­پوشش، ترکیب ­گونه­ای، فرم پرورشی و همچنین شناخت الگوی توزیع تراکم و رویه­زمینی درختان مرده در طبقه­های قطری مختلف بود. در این راستا منطقه مورد مطالعه به 20 واحد همگن توپوگرافیک تقسیم شد و در واحدهای همگن در کل 60 پلات دایره­ای شکل 10 آری پیاده شدند. در هر پلات قطر برابرسینه، قطر کمینه و بیشینه تاج درختان، درصد خشکی تاج، مبدأ پایه­ها و فرم رویشی آنها به تفکیک گونه اندازه­گیری و ثبت شد. نتایج نشان داد که به طور متوسط 7/15 درصد از تراکم اشکوب درختی و درختچه­ای کاهش یافته که 65/97 درصد آن متعلق به بلوط ایرانی بوده است. کاهش رویه­زمینی به میزان 23/14 درصد بود که 29/95 درصد آن مربوط به گونه بلوط ایرانی بود. مرگ­ومیر درختی در بیشتر طبقه­های قطری وجود داشت که بیشترین میزان آن در طبقه­های قطری 10 تا 25 سانتی متر و بیشترین نسبت مرگ­ومیر در طبقه­های قطری 5،60 و 75 سانتی متر بود. همچنین بیشترین نسبت کاهش رویه زمینی در طبقه­های قطری 25 تا 45 سانتی متر بود. با وجود اینکه کاهش درختی در بیشتر گونه­های درختی و درختچه­ای روی داده و درصد آمیختگی گونه­ها تغییر کرده، اما ترکیب گونه­ای تا حدودی ثابت مانده بود. کاهش انبوهی تاج­پوشش جنگل به میزان 88/12 درصد بود. میزان کاهش درختی در فرم شاخه­زاد بیشتر از دانه­زاد بود، اما نرخ مرگ­و­میر در فرم دانه­زاد بیشتر بود. آنالیز dca پراکنش پلاتها را براساس وضعیت آنها تفکیک کرد و نشان داد که میزان کاهش با متغیر قطر برابرسینه ارتباط داشته است. به­طور کلی در منطقه مورد مطالعه مرگ­ومیر درختی موجب تغییرات زیادی در ساختار توده­های جنگلی بلوط ایرانی شده است، به­طوری که مقادیر متغیرهای مختلف تغییر کرده و از بین آنها قطر برابرسینه تغییرات بیشتری داشته و باعث تفکیک جمعیتهای درختی قبل و بعد از مرگ­و­میر شده است. از نتایج فوق می­توان در مدیریت حمایتی و حفاظتی جنگلهای دچار خشکیدگی در زاگرس استفاده نمود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأثیر مرگ ‌و ‌میر درختی بر ساختار جنگل‌های بلوط ایرانی در استان ایلام

به‌منظور تعیین چگونگی تغییر ساختار جنگلهای بلوط ایرانی به‌دنبال وقوع مرگ‌ومیرهای درختی، منطقه جنگلی شلم با مساحت 670 هکتار در 10 کیلومتری جنوب‌شرقی شهر ایلام انتخاب گردید. هدف این پژوهش تعیین اثر مرگ­و­میر بر ویژگیهای ساختاری توده شامل تراکم و رویه­زمینی، انبوهی تاج­پوشش، ترکیب ­گونه­ای، فرم پرورشی و همچنین شناخت الگوی توزیع تراکم و رویه­زمینی درختان مرده در طبقه­های قطری مختلف بود. در این راست...

full text

الگوی پراکنش مکانی و ساختار مکانی متغیرهای کمی درختان خشکیدۀ بلوط ایرانی در جنگل های بیوره استان ایلام

پدیدۀ خشکیدگی جنگل چند سالی است که در ناحیۀ زاگرسی ایران مشاهده می شود و همچنان در حال گسترش است. یکی از کانون های اصلی این پدیده، جنگل های استان ایلام است. این تحقیق به منظور بررسی وضعیت درختان خشکیده، الگوی پراکنش مکانی آنها و ساختار مکانی متغیر های کمی آنها در استان ایلام انجام گرفت. بدین منظور یک منطقۀ جنگلی آلوده به پدیدۀ خشکیدگی به مساحت 96 هکتار در جنگل های منطقه بیوره شهرستان ملکشاهی ان...

full text

تأثیر شیوه تدریجی- پناهی بر تنوع گونه‌ای درختی در جنگل های بلوط لوه گرگان

به‌منظور بررسی تأثیر شیوه تدریجی- پناهیبر تنوع گونه‌ای در هر یک از مراحل اجرای آن، تحقیق حاضر در جنگلهای بلوط لوه، گرگان اجرا شد. در این مطالعه 117 قطعه نمونه 36/0 هکتاری به ابعاد 60×60 متر به روش آماربرداری خوشه­ای پیاده و اطلاعات قطر و نوع گونه درختی برداشت شد. در این تحقیق سه توده مدیریت شده (توده پناهی دانگ دوم (20ساله)، توده پناهی دانگ اول (40ساله) و اصلاحی) و توده طبیعی براساس شاخصهای تنو...

full text

نقش توپوگرافی و خاک در مرگ و میر درختان جنگل‌های بلوط زاگرس میانی

زوال بلوط پدیده پیچیده چندعامله‌ای است که جنگل‌های بلوط در اکثر نقاط دنیا و ایران با آن روبرو هستند. به‌منظور بررسی نقش توپوگرافی و برخی خصوصیات خاک در پدیده مرگ و میر درختی رخ‌داده در جنگل‌های بلوط ایرانی، منطقه جنگلی شلم واقع در شمال استان ایلام انتخاب گردید. منطقه مورد مطالعه به 20 واحد همگن از نظر توپوگرافی تقسیم شد. در هر واحد همگن 3 پلات دایره‌ای 1/0 هکتاری به‌منظور اندازه‌گیری میزان مرگ ...

full text

تأثیر عوامل فیزیوگرافی بر ساختار جست گروههای بلوط در جنگل باباکوسه علیا، استان کرمانشاه

جست یکی از مکانیسم­های مهم تجدیدحیات طبیعی جنگلهای بلوط در نواحی تخریب یافته می­باشد. در مطالعه حاضر به‌منظور بررسی تأثیر عوامل فیزیوگرافی (ارتفاع از سطح دریا، شیب، جهت و شکل زمین) بر ساختار جست­گروهها، قسمتی از جنگلهای متعلق به سامان عرفی روستای بابا­کوسة علیا در استان کرمانشاه به مساحت 430 هکتار انتخاب گردید. سپس تعداد 84 قطعه‌ نمونة مربعی شکل 16 آری با استفاده از شبکه آماربرداری به روش منظم ...

full text

ارزشگذاری اقتصادی جنگل های بلوط در استان ایلام

شناسایی و ارزشگذاری اقتصادی کالاها و خدمات جنگلهای بلوط ایلام، راه چاره ای برای برنامه ریزان و سیاستگذاران منابع طبیعی به حساب می آید تا با استفاده از این ابزارها برای مدیریت و تغییر نگرش جنگلهای بلوط زاگرس و اتخاذ تصمیماتی در ارتباط با کسب درآمد از این منابع گام بردارند. در این پژوهش کارکردها و خدمات مهم جنگلهای بلوط استان ایلام مورد شناسایی و ارزشگذاری قرار گرفته است. برخی از دارایی های زیست ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تحقیقات جنگل و صنوبر ایران

جلد ۲۰، شماره ۴، صفحات ۵۷۷-۵۶۵

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023